In de casus Syrië is niets wat het lijkt. Op het eerste gezicht zou men denken dat een aantal landen besloten hebben om het Assad regime te verzwakken in de hoop dat de oppositie militair profiteert waardoor onderhandelingen misschien mogelijk worden. Deze verklaring klopt van geen kant. De coalitie van de aarzelaars, VS, VK, Frankrijk en Turkije willen met uitzondering van de laatste namelijk helemaal niet dat het Assad regime instort omdat het alternatief waarschijnlijk erger is.
Waar het hier wel omgaat is dat er een rode morele lijn – gebruik geen chemische wapens – is overschreden door het Assad regime (indien het waar is dat Assad erachter zit en niet de rebellen) en dus moet worden afgestraft. Dit om twee redenen. Het gebruik van chemische wapens is verboden en het internationaal recht en de verdragen zijn niets waard indien regeringen ongestraft deze wapens kunnen gebruiken. Nog belangrijker is een tweede overweging. Indien de politieagent van de wereld, de VS, een rode lijn trekt en die vervolgens doodleuk uitgumt dan heeft niemand meer ontzag voor Washington. Een internationale politieagent die niemand meer serieus neemt destabiliseert de wereld.
Nu zullen veel Nederlanders zeggen wat maakt dat uit als Obama terugkomt op zijn dreigementen? Nederlanders zijn gewend dat hun land klein is en hun regering meestal weinig gewicht in de schaal legt. Indien Frans Timmermans in Nieuwsuur vreemde dingen beweert is dat betreurenswaardig maar de kans dat de VS, VK of Frankrijk daar wakker van liggen moet niet al te hoog worden aangeslagen. Wij doen er niet toe en wij weten het.
Hoe anders is het in Washington. Obama heeft het al voor elkaar gekregen om in Egypte alle invloed te verspelen. Indien hij nu ook in Syrië zijn eerder geuite dreigement gaat intrekken dan is er helemaal geen reden meer om hem serieus te nemen. Ook hier weer zullen Nederlanders zeggen ach wat maakt het uit. Oorlog is slecht en vrede is goed. Indien Obama kruisraketten afvuurt dan is dat slecht omdat er ongetwijfeld mensen bij zullen omkomen.
Nederlanders die dit beweren, en dat zijn er meer dan U denkt, zouden over het volgende eens moeten nadenken. Europa heeft ernstig bezuinigd op defensie. De VS ook maar procentueel veel minder. Tevens zijn Europeanen minder dan ooit bereid om te sterven voor hun vaderland in tegenstelling tot Amerikanen. Ook is Europa veel afhankelijker van de energievoorraden in het Midden Oosten dan de VS. Hoe lang is de VS nog bereid om voor ons in dit instabiele gebied de kolen uit het vuur te halen?
Een voorbeeld waarom een Amerikaanse terugtrekking grote problemen voor ons kan creëren. In Saoedi Arabië woont de sjiitische minderheid vlakbij de grote oliebronnen. Zij komt regelmatig in opstand en wordt dan bloedig onderdrukt. De Saoedische sjiieten hebben vleugels gekregen door de overwinning van hun geloofsgenoten in Irak. In Bahrein wordt de sjiitische meerderheid onderdrukt door een soennitische minderheid die wordt gesteund door de Saoedi die ook soennitisch zijn. Er is niet zoveel fantasie voor nodig dat er een sjiitische revolutie in deze contreien kan gaan plaatsvinden die de oliemarkten danig nerveus kunnen maken.
Indien dat gebeurt dan zullen Europeanen voor de tv zitten en voornamelijk ach en wee roepen bij de benzinepomp. De kans echter dat onze special forces de olietoevoer bliksemsnel gaat beveiligen moet niet al te hoog worden aangeslagen. De Amerikanen hebben wel contingency plannen voor een dergelijk scenario. Indien de Amerikanen echter op energiegebied zelfvoorzienend zouden worden door schaliegas waarom zouden zij dan nog hoge kosten maken voor onze kwetsbaarheden?
Gelukkig voor ons zullen de Amerikanen Israël nooit in de steek laten. Ook zal het strategisch belangrijke Suez kanaal de Amerikanen blijven interesseren. Europa zal waarschijnlijk nog wel enige tijd free rider kunnen spelen maar dan gaat het niet aan om onze schouders op te halen bij het door henzelf veroorzaakte machtsverval van de VS. Maar dan moet Obama een eenmaal getrokken rode lijn wel serieus nemen!
Om deze reden is een kruisrakettenaanval waarschijnlijk onvermijdelijk. De aanval moet echter zo worden uitgevoerd dat de kans klein is dat het Assad regime in elkaar stort. Niemand zit te wachten op een jihadistisch feestje met uitzondering van Erdogan. Obama zal dus vliegvelden uitschakelen in de wetenschap dat in de steden het luchtwapen sowieso minder belangrijk is.
In de Syrië casus is dus niets wat het lijkt. Rusland en China bijvoorbeeld zeggen dat de coalitie niet zonder VN mandaat mogen aanvallen. Deze landen liggen echter in het geheel niet wakker van schending van het volkenrecht. Dat kan ze geen barst schelen. Nee, Rusland met de ellende in Tsjetsjenië en de Chinezen met de Oeigoeren hebben geen enkele behoefte om precedenten te scheppen die buitenlandse interventie rechtvaardigt.
De coalitie van de aarzelaars gooien kruisraketten om juist een ingrijpender vorm van interventie te voorkomen. Ze kunnen eigenlijk het beste een bosje bloemen aan de raketkoppen vastbinden. Zij willen de regering die chemische wapens inzet straffen maar niet zo hard dat zij in elkaar stort. Het betreft hier de meest vreedzame aanval uit de geschiedenis.
Het zijn wel bijzondere tijden. Indien de VS gaat aanvallen dan strijdt het aan dezelfde kant als Al Qaida die immers ook een appeltje te schillen heeft met Assad. Dat is ook precies de reden waarom Obama zo licht mogelijk zal aanvallen. Assad mag alleen maar worden gekieteld anders gaat Al Qaida er met de poet van door.
Elke Europeaan die deze poppenkast niet kan verdragen moet zich wel even afvragen of wij onze veiligheidsproblemen kunnen oplossen. Het antwoord is neen. Wij zijn het Continent dat zich door alle bezuinigingen op defensie geen Prinzipienreiterei kan veroorloven.
Betekent dit dat Obama’s plan onproblematisch is en onze steun verdient? Indien U antwoord op die vraag wil hebben dan dient U een Elsevier te kopen waarin ik een wekelijkse buitenlandcolumn schrijf.