Operatie Speldenprik

Stel je hebt je hele leven niet verder gereisd dan het drielandenpunt. En stel dat je eigenlijk alleen bij de kapper spreekt over de toestand in de wereld. Hoe zou je dan denken over de Syrië crisis?
Ik denk dat je niet zoveel informatie nodig hebt om te walgen van de mensonterende beelden van kinderen die letterlijk stikken als gevolg van de inzet van chemische wapens. Of je nu wel of geen kranten leest of de wereld wel of niet bereisd bent de emotie blijft hetzelfde. Waarom stoppen wij deze mensonterende ellende niet?

Met andere woorden als Obama en Cameron zeggen dat de inzet van chemische wapens zo gruwelijk is dat het gestraft dient te worden kunnen zij rekenen op de steun van de publieke opinie. Chemische wapens zijn verschrikkelijk en om deze reden internationaal verboden. Obama en Cameron hebben dus gewoon gelijk Assad moet gestraft worden want anders gaat hij die vreselijke wapens misschien nog wel een keer gebruiken.
En toen las je in de krant dat Obama op het punt staat een exportvergunning te geven om voor 600 miljoen dollar clustermunitie aan Saoedi Arabië te verkopen. Saoedi Arabië is het land dat de eigen sjiitische minderheid en de sjiitische meerderheid in Bahrein bloedig onderdrukt. Kennelijk meet Obama met twee maten. Assad mag geen chemische wapens gebruiken maar het Saoedische vorstenhuis wel clustermunitie. Vreemd.
Hoe kan men die dubbele moraal verklaren? In buitenlandse politiek gaat het zelden om de moraal maar zijn meestal nationale belangen doorslaggevend. De VS onderhoudt nauwe banden met Saoedi Arabië vanwege de strategische positie van het land in het Midden Oosten.
Nationale belangen zijn dus cruciaal maar het is verstandig om ze te verpakken in het algemene belang. Je bereikt immers meer als je je eigen belang presenteert als een algemeen belang.
Kijk maar naar de Syrië crisis. Als Poetin zegt dat Obama het internationaal recht dient te respecteren en alleen mag aanvallen indien hij over een VN mandaat beschikt dan klinkt dat verheven. Kennelijk is Rusland een keurig land dat graag wil dat het volkenrecht altijd geëerbiedigd wordt. In werkelijkheid kan het volkenrecht Poetin geen bal schelen maar gebruikt hij het als argument om een aanval op zijn Syrische bondgenoot waar Rusland militaire, economische en politieke belangen heeft, te voorkomen.
Voor Obama geldt iets soortgelijks. Hij heeft een tijdje geleden gezegd dat het Syrische regime gestraft zal worden indien het chemische wapens inzet. Nu dit gebeurt lijkt te zijn kan hij alleen nog zijn geloofwaardigheid behouden indien hij ook echt het regime straft. Indien hij dat niet doet wie zal Washington dan nog serieus nemen? Met andere woorden indien Obama Assad straft dan speelt de machtspositie van de VS in de wereld een grotere rol dan morele verontwaardiging.
De vraag is natuurlijk of dat slecht is. Op het eerste gezicht is het natuurlijk wel schokkend dat machtsoverwegingen een grotere rol spelen dan morele. Zo voeden wij onze kinderen in ieder geval niet op.
De wereld zit echter anders in elkaar dan een liefdevol gezin. In de boze mensenwereld kan moraal pas tot bloei komen als er sprake is van ordening. En die ordening is een gevolg van machtsevenwicht.
Een voorbeeld. Inwoners van kleine staten zonder macht vinden vaak dat grote staten goed moeten doen. Zij zijn namelijk gewend dat hun woorden tot niets verplichten en dat zij hoogdravende morele oordelen kunnen vellen zonder dat daar een prijskaartje aan hangt. Legitimiteit zonder macht leidt echter gemakkelijk tot holle retoriek.
Obama’s positie als vertegenwoordiger van een grote mogendheid is een heel andere. Hij bezit macht en er wordt altijd opgelet als hij iets zegt. Macht brengt echter verantwoordelijkheid met zich mee. Indien hij Assad niet straft in geval van overschrijding van een rode lijn dan ondermijnt hij de ordenende kracht van de VS in de wereld. Dat laatste is ook niet goed voor de kleinere staten. Europa heeft immers ernstig bezuinigd op defensie en in het geval van een crisis in het Midden Oosten is het afhankelijk van de machtsontplooiing van de VS. En dat terwijl de VS minder afhankelijk is van de Arabische olie dan wij.
Intussen heeft Obama zich wel in de nesten gewerkt. Om zijn geloofwaardigheid te behouden moet hij Syrië wel met kruisraketten bestoken maar hij weet niet zeker of Assad het heeft gedaan omdat de VN inspecteurs zich over die vraag niet mogen uitlaten. Hij zal dus andere bronnen moeten gebruiken maar worden die internationaal geloofwaardig geacht?
Obama weet ook dat er geen alternatief regime klaar staat dat Assad kan vervangen. Het liefst wil hij dat Assad blijft zitten anders komen er nare jihadisten aan de macht. Vandaar Operatie Speldenprik. Een symbolische aanval met kruisraketten redt de geloofwaardigheid van Obama zonder dat Assad regime instort. U ziet, diplomatie is een nuttige vorm van georganiseerde hypocrisie. Indien we het niet hadden zouden we het vandaag nog moeten uitvinden.