Tijdens een oorlog sneuvelt de waarheid als eerste. Oekraïne is daar geen uitzondering op. Alle actoren hebben iets te verbergen. Poetin zegt op te komen voor de rechten van de Russische minderheden in de voormalige afgescheiden Sovjetstaten, maar HIJ wil vooral zijn invloedssfeer uitbreiden.
Kiev presenteert zich als een modeldemocratie zoals het Westen graag ZIET en hoopt dat niemand de continuïteit met het oude corrupte regime opmerkt. MAAR niet iedereen is vergeten dat Porosjenko belangrijke functies in het oude systeem heeft vervuld. Ook de notie van een democratische eenheidsstaat klinkt EFEMEER nu Kiev grote militaire verliezen heeft geleden en een bloedige militaire campagne de oude historische wonden niet hebben geheeld.

De NAVO heeft moeite om haar verdeeldheid te verbergen. Secretaris-generaal Rasmussen spreekt stoere taal over steun aan Kiev; de Baltische staten en Polen, NAVO-LEDEN, vrezen IMMERS het volgende slachtoffer te zijn. Hij weet echter dat Duitsland en Frankrijk geen wapens willen leveren aan Kiev en moet dus met meel in de mond spreken.
NIEMAND WEET WAT OBAMA VINDT – HIJZELF OOK NIET. Door zijn gedraal is er in AMERIKA een monsterverbond ontstaan tussen neo-conservatieven en liberale idealisten die meer met elkaar gemeen hebben dan beideN willen toegeven. Beide stromingen hebben opvallend weinig belangstelling voor de geschiedenis van de tegenpartij. Dat Rusland Oekraïne beschouwt als de bakermat van de Russisch orthodoxe kerk en de kern van het eerste Russische Kiev-rijk, is irrelevant. Dat is vreemd, WANT neo-conservatieven en liberale idealisten hebben wel oog voor de historische genese van de eigen Amerikaanse identiteit. Gods own country met zijn unieke democratische papieren heeft immers de historische opdracht overal in de wereld democraten bij te staan. Amerikanen hebben kennelijk een monopolie op de geschiedenis.
Beide stromingen gruwen van 19e eeuwse machtspolitiek. Behoud van het machtsevenwicht in een dynamische wereld vereist namelijk de soepelheid om met iedereen bondgenootschappen aan te kunnen gaan, ongeacht hun ideologie. Invloedssferenregelingen met verderfelijke autocraten, ook al kunnen zij oorlogen voorkomen, zijn daarom onacceptabel. Neo-cons en liberale idealisten timmeren er liever op los, omdat de vermeende democraten in Kiev eenvoudigweg het historisch gelijk aan hun kant hebben.
Obama kiest voor de politiek van een draaideur. De ene dag zegt hij Syrië te zullen bombarderen omdat Assad chemische wapens gebruikt, de ANDERE dag trekt hij dat dankzij Russische interventie weer in. De ene dag waarschuwt hij Poetin dat als hij Oekraïne binnentrekt rekening moet houden met „serious consequences”, de volgende dag zegt hij dat er geen militaire optie op de tafel ligt.
HET ONTSTANE MONSTERVERBOND TUSSEN neo-conservatieven en liberale idealisten IS DUS NIET ZO VERWONDERLIJK. De Amerikaanse onderminister van Buitenlandse Zaken Victoria Nuland (die de echtelijke sponde deelt met de neo-con Robert Kagan) doneerde de afgelopen jaren vijf miljard aan democratische bewegingen in Oekraïne. TIJDENS DE OPSTAND OP DE MAIDAN, HET CENTRALE PLEIN VAN KIEV, KOOS ZIJ DE ROL VAN KABINETSINFORMATEUR. DAT WAS MINDER VERSTANDIG. KENNELIJK DACHT ZIJ, vervuld ALS ZIJ WAS van de historische onvermijdelijkheid van democratisering en losgezongen van 19e eeuwse machtspolitieke noties, dat Poetin een regime change zou accepteren.
De neo-cons KRIJGEN ook de steun van de liberale idealisten. De Amerikaanse ambassadeur bij de VN, Samantha Power, was, net als Obama, INDERTIJD een fel tegenstander van het plan van GEORGE BUSH JR. om met bommen en granaten democratie in Bagdad te verspreiden. Het idee dat in Kiev democratie ‘met zachte hand’ kon worden bevorderd, sprak haar wel aan. In Oekraïne dreigde er weliswaar geen genocide (Power schreef een boek over Rwanda) maar als de bevolking samenschoolde op de Maidan om hun afschuw uit te spreken over de corrupte regering, dan kozen ook de liberale idealisten de kant van het volk dat snakte naar een liberale rechtsstaat.
Dat er op de Maidan ook mensen rondliepen die opvallend mild oordelen over de nazibarbarij, was kennelijk bijzaak. Dat kleptocratieën zich niet bij toverslag transformeren in een rechtsstaat, kwam kennelijk bij niemand op.
Poetin moest kennelijk gewoon maar accepteren dat Oekraïne onder Porosjenko in de Westerse invloedssfeer kwam. Zou Obama het accepteren als Canada of Mexico deel zou gaan uitmaken van de Russische invloedssfeer?
Sommige EU-bureaucraten kozen voor dezelfde ahistorische benadering als de Angelsaksen. Het waren immers DE POOLSE MINISTER VAN BUITENLANDSE ZAKEN Radek Sikorski en ZIJN ZWEEDSE COLLEGA Carl Bildt die het Oostelijk Partnerschap initieerden. Het betreft hier een samenwerkingsverband tussen de Europese Unie en zes voormalige Sovjetrepublieken dat op geen enkele manier rekening hield met de Russische belangen. Sikorski is natuurlijk vervuld van een begrijpelijke Poolse angst voor Rusland, maar dat is nog geen reden om olie op het vuur te gooien. De overtuiging dat ‘soft power’ geen bedreiging voor Moskou kon zijn, getuigde van een ontstellende naïviteit. Het aanbieden van associatieovereenkomsten aan ex-USSR republieken was net zo ondoordacht als de Amerikaanse steun aan de Oekraïense oppositie tijdens de Oranje revolutie en daarna.
Eigenlijk BEGRIJPT MAAR EEN Europees leider dat we wel degelijk iets kunnen leren van 19e eeuwse geopolitieke noties. Dat is de Duitse bondskanselier Angela Merkel. Zij begreep, met Franse steun, dat ongebreidelde expansie van de NAVO en de EU Poetin in een onmogelijke positie zou brengen. Zij snapte dat zowel de Duitse als de Russische belangen beter gediend zouden zijn met een neutrale bufferstaat. Zij verkreeg echter te weinig steun om de formuleringen van de NAVO en de EU af te zwakken, waardoor Rusland wél op de kast werd gejaagd.
Merkel ergert zich aan de Amerikanen die demonisering van Poetin beschouwen als een alibi om niet te hoeven nadenken over een intelligente buitenlandse politiek. Tandenknarsend leest zij de Wall Street Journal waar voortdurend een pleidooi wordt gehouden voor het sturen van wapens naar Kiev.
Als voormalig DDR burger weet Merkel dat het gemakkelijker is een oorlog te beginnen dan te beëindigen. Een bloedige oorlog in Oost-Oekraïne, waardoor nu al duizenden mensen de dood vonden en een miljoen mensen zijn verdreven, HEEFT een diplomatieke oplossing niet dichterbij GEBRACHT. Ze ergert zich ook aan het gemak waarmee Obama sancties voorstelt, STRAFMAATREGELEN waar Duitsland met zijn grotere energieafhankelijkheid en economische verwevenheid met Rusland een veel HOGERE prijs voor betaalt dan de VS.
GAAT HET OM SANCTIES, DAN BESEFT MERKEL BOVENDIEN dat POETIN STERK STAAT. DE OLIGARCHEN IMMERS, HEBBEN HUN BEZIT NIET IN EIGENDOM, MAAR LENEN DIT LETTERLIJK VAN POETIN. Zij zullen zich dus wel twee keer bedenken voordat ze in opstand komen. Het Westen snijdt zich met sancties dus vooral in eigen vingers. Merkel gaf haar verzet TEGEN SCHERPERE SANCTIES DAN OOK PAS OP TOEN POETIN MASSAAL Russische soldaten STUURDE OM de separatisten TE steunen en begon te dromen over Novo Rossiya.
Merkel begreep als eerste dat Poetins annexatie van de Krim niet meer valt terug te draaien. Amerika noch Europa zijn immers bereid om militair te interveniëren. Ook militaire steun aan de ongedurige regering in Kiev zal de eenheidsstaat niet redden, maar alleen het menselijk leed verGROTEN. Kiev is bovendien failliet en Merkel vreest dat zij de rol van Moskou als financier van de Oekraïense gasrekening over moet nemen.
De nuchtere Merkel weet dat er in de 19e eeuw met zijn cynische invloedssferenregelingen minder bloed vloeide dan in de 20ste eeuw met zijn ideologische kruistochten. Geen wonder dat zij tegen de zin van de Amerikanen en een deel van de Duitse publieke opinie aanstuurt op een klassieke 19e eeuwse geopolitieke deal zoals die deze zomer uitlekte in Der Spiegel.
Zij is bereid de annexatie van de Krim de facto te aanvaarden, in ruil voor Russische gasleveranties aan Oekraïne. Zij snapt ook dat federalisering van Oekraïne onvermijdelijk is en Poetin misschien de mogelijkheid zou hebben verschaft om zonder gezichtsverlies de steun aan de separatisten te staken. Nu de deal uitblijft en Poetin nieuwe feiten op de grond schept, vreest zij dat het tij verlopen is.
Binnenskamers ergert zij zich aan volkenrechtsgeleerden en idealisten die denken dat Poetin overtuigd kan worden dat nationale grenzen gerespecteerd moeten worden. Zij weet door haar vele gesprekken met Poetin dat hij alleen door macht en een duistere ideologie over het Russische exceptionalisme wordt voortgedreven. Indien nationale zelfbeschikking wordt verabsoluteerd, is elke kans op een diplomatieke geopolitieke deal verkeken. Dan zal er nog lang bloed vloeien. Jedes Prinzip fürth zum Teufel schalt regelmatig in het Kanzleramt.
Merkel beseft dat Poetin zich alleen door tegenmacht laat beïnvloeden. Zij weet dat Europa noch VS soldaten naar Oekraïne zal sturen. Zij weet ook dat Poetin onder grote binnenlandse politieke druk staat om door te stoten. En zij weet dat het Westen geen goed antwoord heeft op Poetins methode van sluipende annexatie.
Merkel houdt er terdege rekening mee dat ook een geopolitieke deal Poetins expansiezucht niet zal stoppen. Maar dat betekent nog niet dat het niet moet worden geprobeerd. De vooruitzichten zijn ongunstig. In Moldavië heeft Poetin al Kamerleden omgekocht om tegen het associatieakkoord met de EU te stemmen. Ernstiger is dat het ook rommelt in de zwakste Baltische staat Letland. En dan hebben we het over het verdragsgebied van de NAVO.
Zij maakt zich grote zorgen. De bijstand clausule van het NAVO-verdrag zal worden uitgehold als er in Letland nationalisten met Russisch sprekende minderheden gaan knokken. Poetin hoeft alleen maar toe te kijken en kan elke militaire footprint vermijden. De NAVO is niet goed toegerust om zich in een dergelijk conflict te mengen. De neiging om het antwoord te zoeken in nog scherpere sancties zal groot zijn – met grote economische schade als gevolg. Het is niet ondenkbaar dat er nog meer gaskranen zullen worden dichtgedraaid.
Indien de geopolitieke deal uitblijft en Merkel straks nog meer gas moet gaan terugleveren aan Oekraïne, zal Poetin dat niet accepteren. Hij erkent eenvoudigweg de Europese regel niet dat het Russische gas op het Europees grondgebied automatisch een Europees paspoort krijgt. Terugleveren op grote schaal opent een doos van Pandora– en iedereen iedereen verliest.
Al deze overwegingen verklaren waarom Merkel koste wat kost een geopolitieke deal wil sluiten. In die zin gedraagt Merkel, de machtigste leider in de EU, zich als een Centraal Europese mogendheid met oog voor de belangen van Rusland. Het kan zomaar een Britse exit uit de EU, Cameron is minder afhankelijk van Russisch gas, bespoedigen. Merkel zal er alles aan doen om een Britse exit te voorkomen, maar zij weet dat het sowieso lastig wordt om Londen binnenboord te houden.
Merkel vreest dat een 19e eeuwse geopolitieke deal die concessies bevat die Poetin sowieso al in zijn zak heeft, zijn drang tot sluipende annexatie niet zal stoppen. Macht vereist tegenmacht. Permanente AANWEZIGHEID VAN DE NAVO in Oost-Europa schendt bestaande afspraken en zal Poetin een excuus geven om te escaleren. Een snelle reactiemacht van de NAVO heeft dat probleem niet.
Zij wijst echter ook op het belang van de bescherming van de rechten van de Russische minderheden, omdat dit Poetin zou kunnen verleiden een diplomatieke oplossing te kiezen. Het is onbegrijpelijk dat de EU, het staat gewoon in het acquis, geen groot punt hiervan heeft gemaakt tijdens de toetredingsonderhandelingen met DE BALTISCHE STATEN.
Eigenlijk heeft alleen Merkel zich ingezet om een serieuze buitenlandse politiek ten aanzien van Rusland te formuleren. Terwijl de Amerikanen en de Britten zich overgeven aan een demonisering van Poetin, heeft Merkel een strategie bedacht die is gebaseerd op afschrikking, 19e eeuwse invloedssferenregeling en 20ste eeuwse bescherming van rechten van minderheden. Haar strategie biedt Poetin de kans zijn sluipende annexatiedrift te beteugelen, zonder al te veel gezichtsverlies.
De Amerikanen en de Duitsers beloofden de Russen dat de Duitse eenwording niet zou leiden tot een uitbreiding van de Westerse invloedssfeer. Gorbatsjov moest VERVOLGENS tandenknarsend accepteren dat het voormalige Oost-Duitsland ook lid van de NAVO werd, maar hij ging er vanuit dat de expansie daarmee tot stilstand kwam. Het was Clinton die de NAVO stimuleerde om het verdragsgebied uit te breiden, terwijl niemand daar levens voor wilde opofferen en Rusland ZO nodeloos werd getart. En dat terwijl Obama Poetin nu nodig heeft om zijn wapentuig uit Afghanistan te krijgen en IS, Iran en China in te perken.
Indien het Westen erin zou slagen om Rusland in te dammen met een nieuwe invloedssferenregeling die zowel recht doet aan de wederzijdse belangen als de sneuvelbereidheid, dan heeft Merkel daar meer dan wie ook aan bijgedragen.