Mijn artikel in NRC-Handelsblad 11 september 2011

Een waar staatsman is zuinig met hyperbolen

Op uitnodiging van de organisatie Stop Islamization of America (SIOA) spreekt Geert Wilders vandaag op een demonstratie tegen de voorgenomen bouw van een islamitisch centrum twee blokken vanaf ground zero. Wilders deelt het podium met belangrijke Republikeinen als Gingrich, Bolton en Breitbart. Dat is opmerkelijk aangezien Conservatieven als Bill Kristol en Charles Krauthammer Wilders nog betrekkelijk recent een demagoog noemde en Glenn Beck zelfs in hem een fascist wist te ontwaren. Het feit dat hij nu met de grote jongens op het podium mag staan bewijst dat de Republikeinen steeds meer belangstelling krijgen voor het islam dossier.

Electoraal worden zij daartoe ook gedwongen. Zeventig procent van de Amerikanen acht het ongewenst dat er dicht bij ground zero een islamitisch centrum zal worden gevestigd. Het gemeentebestuur van New York heeft echter toestemming verleend om met de bouw te beginnen.

Op het eerste gezicht lijkt die beslissing logisch. Amerika kent godsdienstvrijheid en moslims hebben dus het recht om gebedshuizen te bouwen. Bovendien is de beoogde imam, Feisal Addul Rauf van het islamitische centrum een soefi.  Meestal hebben Soefi’s zulke verlichte ideeën over de scheiding van kerk/staat, positie van de vrouw en relatie met andere godsdiensten dat zij worden vervolgd in de fundamentalistische islamitische wereld. Rauf werkt op dit moment in een Soefi moskee waar ook vrouwelijke gebedsleiders optreden, mannen en vrouwen tezamen zitten en sommige vrouwen hun hoofd onbedekt laten. Dat kunnen niet alle moskeeën nazeggen. Hij studeerde natuurkunde aan de Columbia University. Tijdens de Zesdaagse oorlog in 1967 viel het zijn Joodse jaargenoten op hoe veel moeite hij deed om de positie van Israel te doorgronden. Ook heeft hij de FBI geholpen om de wereld van de islam te doorgronden en participeerde hij geregeld onder het Bushregime en nu Obama in reizen naar het Midden Oosten met als doel het verspreiden van religieuze tolerantie. Moeten we voor deze man nu zo bang zijn?

Helaas zijn er ook minder positieve uitlatingen uit zijn mond opgetekend. Zijn opmerking tijdens een radio-interview dat de VS door het steunen van dictaturen in het Midden Oosten in zekere zin 9/11 over zichzelf heeft afgeroepen is ronduit weerzinwekkend. Ook zijn weigering om Hamas af te wijzen als terroristische groepering is onbegrijpelijk. En de naam Cordoba initiatief is op zijn minst ongelukkig gekozen omdat islamisten de term vooral gebruiken voor de islamitische zegetocht in het vroegmiddeleeuwse Andalusië. Ook zijn Sharia index waarmee hij Westerse landen langs een islamitische meetlat legt creëert op zijn minst een PR probleem.

Rauf is dus misschien minder verlicht als hij zich voordoet. Geert Wilders zal daar ongetwijfeld een nummer van maken. Hij zal het feit dat Rauf niet direct uit eigen beweging heeft aangeboden om zijn islamitisch centrum op een andere plaats te bouwen als een bewijs zien dat er geen gematigde islam bestaat. En daarmee slaat hij de plank mis. Sterker nog, daarmee neemt hij de grote problemen die de islamitische wereld teisteren en het Westen veel onheil kunnen gaan bezorgen, eenvoudigweg niet serieus.

Om elk misverstand te voorkomen, ook ik vind het onbegrijpelijk dat Rauf niet direct heeft doorgrond dat godsdienstvrijheid niet automatisch ongevoeligheid impliceert voor de bezwaren die de nabestaanden van de slachtoffers van 9/11 koesteren tegen de bouw van een islamitisch centrum dicht bij ground zero. Waarom zou Rauf geen rekening kunnen houden met de ergernis van 70% van de Amerikanen? Als islam en democratie goed samen kunnen gaan zoals Rauf beweert dan zou hij ook rekening kunnen houden met gevoelens van anderen en dus kunnen aanbieden om het centrum elders te bouwen. Een voorstel dat ook naar voren gebracht is door gematigde moslims als Miss America en Zuhdi Jasser. Raufs recente uitlating dat het niet uitgesloten is dat het centrum elders zal worden gevestigd is wat magertjes. Natuurlijk zijn vrees voor precedentwerking is begrijpelijk maar hij had veel ellende kunnen voorkomen indien hij had ingezien dat het centrum beter niet in een straat zou kunnen worden gevestigd waar de brokstukken van het landingsgestel van een van de vliegtuigen zijn terecht gekomen.

Dit alles neemt niet weg dat Wilders’ stelling dat er geen gematigde islam bestaat verraadt dat hij de problemen in de islamitische wereld onderschat. Wilders heeft namelijk met zijn stelling dat er geen gematigde islam bestaat niet alleen een empirisch maar ook een strategisch probleem.

Iedereen kan vaststellen dat er wel degelijk moslims bestaan die de koran niet zien als een license to kill. Sterker nog, de overgrote meerderheid van de moslims zijn vreedzame burgers die genieten van de vrijheden in het westen. De invloed van de Moslim Broederschap in ons land is nog steeds beperkt.

Indien wij nu, net als Wilders, vredelievende moslims bombarderen met een Huntingtoniaans wereldbeeld waarbij de botsing der beschavingen als onafwendbaar wordt voorgesteld, brengen wij hen in een onmogelijke positie. Hoe kunnen wij immers van moslims eisen ‘dat zij zoals ons moeten worden’ en tegelijkertijd voorspellen ‘dat zij nooit als ons kunnen worden’. Dat is geen begin van een goed gesprek. Sterker nog, dat is een recept voor vervreemding.

En die vervreemding kan er heel goed toe leiden dat vreedzame moslims nare soera’s uit de koran niet meer relativeren. Dat is toch al een probleem omdat er in nogal wat stromingen binnen de islam theologische obstakels zijn voor een historische interpretatie van de koran. Aangezien de Aartsengel Gabriel alles letterlijk heeft gedicteerd aan de profeet, is een historische interpretatie lastig en is het moeilijk om op te komen voor de positie van vrouwen, homo’s, andersgelovigen en ongelovigen. Ook de scheiding van kerk en staat laat zich niet gemakkelijk verzoenen met de koran. Of men nu hoog of laag springt, iedereen die de islam wil verzoenen met onze rechtsstatelijke noties zal de letterlijke interpretatie van de koran moeten loslaten. Dat proces is moeilijk genoeg en de notie dat ‘zij nooit zullen kunnen worden als wij’ zal daarbij in ieder geval niet helpen.

En dat terwijl wij de vreedzame moslims nog hard nodig hebben om de minder vredelievende geloofsgenoten, die net als Wilders opereren binnen het Huntington paradigma, aan te wijzen. Wilders ziet met zijn voorliefde voor generalisaties daar kennelijk het belang niet van in. En dat terwijl in nogal wat islamitische landen de fundamentalisten aan terrein winnen.

Erdogan flirt met Iran dat binnenkort over een kernbom beschikt. Hij weet dat de fundamentalistische Erbakan steeds meer gehoor vindt. Hij weet ook heel goed dat veel Turken Iran prefereren boven Amerika. In Egypte staat de Moslim Broederschap te trappelen om het over te nemen van de stokoude Mubarak. De overstromingen in Pakistan en de lakse reactie van Islamabad geven de jihadisten vleugels. In India winnen de extremisten zowel bij de hindoes als de moslims aan kracht. Saoedisch geld vindt zijn weg naar moskeeën in het Westen. Islam-bashing in de VS neemt hand over hand toe en zal de spanningen alleen maar doen toenemen. Problemen met integratie zullen dus eerder toenemen dan afnemen.

In deze steeds gevaarlijker wereld kunnen wij ons geen onjuiste en strategische onverantwoorde generalisaties veroorloven. Beste Geert, een waar staatsman is zuinig met hyperbolen.

12 thoughts on “Mijn artikel in NRC-Handelsblad 11 september 2011

  1. Goed stuk, en ook goed doordacht. Een wensbeeld?

    Natuurlijk hopen we op de emancipatie van de islam, zoals ook gebeurd is met het christendom. Mijn opa ( streng gereformeerd ) zou zich in zijn graf omdraaien als hij wist dat ik met een katholieke vrouw getrouwd ben. Zelf geloof ik dat dood gewoon dood is, en ik kan met al mijn redenatie vermogen gewoon niet geloven dat er een “god” of iets bestaat die almachtig is en het goed met de mensen voor heeft.
    Ook al weten wij misschien niet genoeg, we ervaren nu op dit moment in dit leven de pijn en onmacht bij elke natuurramp. Als er een kindje overlijd of bij veel alledaags onheil.
    Er kan m.i. geen goede almachtige god zijn… althans.. niet meer in leven of almachtig en het goed met ons voor hebben.

    Vanuit de gedachte dat er dus helemaal geen almachtige “hoe men die ook wenst te noemen” bestaat, kan er dus ook niets uit zijn naam goed gepraat worden.
    Het handelen van de religieuze groeperingen in de wereld komt voort uit een opvoeding en “geloof” de wijsheid in pacht te hebben.
    Arme simpele mensen worden op deze manier onderdrukt en met hel en verdoeminis in het gelid gehouden… martelaars voor hun strijd, verblind door op macht uitzijnde leiders.

    Denk je nou echt dat die priesters in België geloven dat er een god is.. dan hadden ze nooit tot kindermisbruik kunnen vervallen.
    Het gaat alleen maar over macht, status, en weinig arbeid voor je bestaan hoeven verrichten.

    De Islam is nog lang niet op het punt waarop grote groeperingen van het christelijke geloof heden ten dagen is. De verlichting heeft daar nog niet plaats gevonden en dus is het moslim geloof een potentieel gevaar op dit moment.

    Het zou wenselijk zijn als de extremistische kanten van het geloof langzaam aan afbrokkelen, maar op dit moment moeten we kiezen.
    Kiezen tussen ons tolerante nederland laten afbreken door lieden die minachting voor de westerse wereld gepredikt krijgen. Die naar schooljuffrouwen niet hoeven te luisteren en die elk meisje dat op straat loopt mag bespugen en bang maken… als het daar bij blijft.

    Dan het potentiele gevaar van dit moment dat uit iran vandaan komt… Ook ik maak me daarover grote zorgen. Eigenlijk niet over het afschieten van een kernwapen op israël, hoe verschrikkelijk dat ook voor die mensen daar is, maar voor mijzelf meer voor de escalatie en de kant die moslims hier vandaag in nederland zullen kiezen.
    Getalsmatig zullen we dat nog wel overleven, maar de samenleving word er in zijn totaliteit compleet door ontwricht en het nederland waar we nu in wonen zal ophouden te blijven bestaan.

    Ik ben geboren in 1966… tot precies vandaag 9 jaar geleden was Nederland een land waar je alles mocht vinden en denken, waar geen mensen uitgesloten werden op basis van welke voorkeur dan ook en waar je alleen maar op je fiets hoefde te letten.
    Vanwege het potentiële gevaar dat vanuit gelovigen over ons komt, en dan met name islam gelovigen omdat die nog in een periode zitten waarbij mensen niet als gelijkwaardig gezien worden vrees ik voor de toekomst.

    En dat allemaal vanwege een god die niet bestaat….

  2. Pingback: Tweets die vermelden Arend Jan Boekestijn » Mijn artikel in NRC-Handelsblad 11 september 2011 -- Topsy.com

  3. Goed en kritisch stuk over en aan Wilders [jammer dat het niet op de NRC-site staat]. Alleen de ‘minder positieve uitlatingen’ van Rauf worden onverwacht emotioneel beoordeeld; m.i. een kleine onevenwichtigheid.
    Je mag zelf het idee ‘weerzinwekkend’ vinden dat de buitenlandse politiek van de VS een rol gespeeld kan hebben als aanleiding voor 9//11, maar ik had in het artikel liever een argumentatie gelezen waarom dat niet zo zou zijn.

  4. Goed stuk met een mooie uitsmijter. Uit ervaring weet ik hoe moeilijk het is om een letterlijke interpretatie van de bijbel in te ruilen voor een historische (na 7 jaar geschiedenisstudie o.a. aan de uu), maar de gestadige druppel holt de steen vanzelf uit.

    Ik geloof dat studie, debat en rede in een sfeer van oosterse gastvrijheid het kunnen winnen van verdachtmakingen, onkunde en xenofobie.

  5. Jammer dat het stuk zit vol met Engelse grammatica (los geschreven woorden).

    Eigenlijk doe je drie beweringen in je stuk. Ten eerste is er de bewering dat er inderdaad vraagtekens zijn te zetten bij motieven van Raufs moskee. Ten tweede is er de stellingname dat er wel degelijk gematigde moslims zijn. En de laatste bewering is dat de fundamentalistische islam sterker wordt.

    Je boodschap aan Wilders lijkt te zijn dat je begrip hebt voor zijn strijd tegen die fundamentalistische islam, maar dat het beter zou zijn als hij de gematigde moslims omarmt en meeneemt in die strijd.

    Jammer dat je daar zoveel woorden voor nodig hebt en ook nog eens heel onnodig begrippen als het Huntingtonparadigma bijhaalt. Niet echt iets waar heel veel mensen direct bij zullen denken: o ja die. Jammer dat je je boodschap laat ondersneeuwen door geleerdheden en er zodoende minder mensen mee aanspreekt. Dit kan je beter.

  6. Pingback: Tweets die vermelden Arend Jan Boekestijn » Mijn artikel in NRC-Handelsblad 11 september 2011 -- Topsy.com

  7. Arend Jan Boekestijn twitterde:

    “De moslim studenten klapten tijdens de Cairo speech van Obama toen hij over democratie begon. Dan zijn er dus wel moslems die een gematigde islam aanhangen”

    Geprikkeld door zoveel naïeviteit kon ik het niet laten en reageerde:

    “Die applaudiserende moslimstudenten draaien een rad voor Westerse ogen. Democratie is voor hen een instrument, een middel om het doel te bereiken. Nauwelijks verhuld en getriggerd door grenzeloze arrogantie “verpraatten” islamitische voortrekkers als de Turkse Erdogan zich: 

    “Die Demokratie ist nur der Zug, auf den wir aufsteigen, bis wir am Ziel sind. Die Moscheen sind unsere Kasernen, die Minarette unsere Bajonette, die Kuppeln unsere Helme und die Gläubigen unsere Soldaten.” – Tayyip Erdogan, 6. Dezember 1997, auf einer Wahlveranstaltung; zitiert nach dem Dichter Ziya Gökalp; Die Welt vom 22. September 2004

    Islam gebruikt democratie als Trojaans Paard met één enkel doel: het Westen te veroveren. Denk daaraan als moslims enthousiast reageren op het woord democratie.

  8. “Zijn opmerking tijdens een radio-interview dat de VS door het steunen van dictaturen in het Midden Oosten in zekere zin 9/11 over zichzelf heeft afgeroepen is ronduit weerzinwekkend”

    Waarom is die opmerking precies ronduit weerzinwekkend? Niet de minsten hebben al gealludeerd op oorzakelijke (kruis)verbanden tussen de Midden-Oostenpolitiek van de VS en de opkomst van het moslimextremisme dat uiteindelijk culmineerde in de aanslagen van 11/9 (zoals ik het toch maar blijf noemen). De man heeft mogelijk met wat minder meel in de mond gesproken dan wij in parlementaire zin prettig vinden, maar daarmee laat hij misschien vooral zien dat hij de mores van deze tijd goed verstaat. Als hij nu “eigen schuld, dikke bult” had gezegd, was uw kwalificatie misschien enigszins terecht geweest. Maar dit? Of is “weerzinwekkend” de kwalificatie die we gaan hanteren voor meningen die louter niet met de onze stroken? Dat lijkt me dan wel een geval van ernstige begrippeninflatie. Dat moeten we niet willen.

    Uw kwalificatie is des te onbegrijpelijker daar u er door ze te bezigen zich in zekere zin schuldig maakt aan hetgeen u zelf in het vervolg van uw betoog onwenselijk noemt: u zet de man neer als aanzienlijk extremer dan hij in feite is en legitimeert daarmee voor een deel de ongefundeerde tegenstand die hij ondervindt.

    Tot slot, en in het algemeen: met grondrechten sjoemel je niet. Eenieder heeft het recht zijn godsdienst in vrijheid te belijden. Die vrijheid houdt niet op wanneer blijkt dat een zeer kleine minderheid die godsdienst hanteert als basis voor misdadig handelen. Dan moet dat laatste worden veroordeeld, en niet het belijden van de godsdienst.

  9. Er bestaat geen gematigde islam en die kan er ook niet komen, maar er zijn wel gematigde mohammedanen in de zin van dat ze het allemaal niet zo nauw meer nemen. Wilders nodigt deze zich gematigd gedragende mohammedanen uit afscheid te nemen van de godsdienst waar ze mee zijn opgevoed. Dat brengt menig mohammedaan in een lastig pakket. De stap naar afvalligheid is groot en zelfs gevaarlijk. Velen zullen juist de andere kant op gaan en zich meer terugtrekken in de bekende veiligheid. Strategisch gezien pakt het daarom niet ‘goed’ uit, maar toch is dat ‘het best mogelijke’. Er schijnheilig over doen, waar niemand respect voor heeft, is erger dan duidelijk zijn en realistische oplossingen stellen.
    Overigens zou ik graag precies willen horen waarom sommige stromingen in de islam verlicht genoemd worden.

  10. Pingback: Boekestijn: “Speelkwartier voor Wilders voorbij” « Light Sound Dimension

  11. Ik ben het hier enorm mee eens; ik woon 20 jaar in Egypte. Ik denk dat de echt domme generalisaties over de Islam zorgen dat we een beeld scheppen dat onjuist is, en dat we daardoor de echte mogelijkheden tot verandering over het hoofd zien. In de Arabische wereld wonen veel moslims die dolgraag de westerse wereld als in bondgenoot willen zien in hun verlangen naar modernisering en liberalisering. Maar de extremisme van uitspraken zoals die van Geert Wilders maakt het erg moeilijk voor liberale moslims.

    De Arabische wereld – en de moslimwereld in het algemeen – is veel communaler dan de onze; als we moslims door onze eigen retoriek dwingen tot een keus, dan HEBBEN ze geen keus. Dan moeten ze de rijen sluiten om niet als verraders te worden gezien.

    Wat nodig is, is een intensivering van de relaties tussen onze ‘werelden’, een een verzachting, een afbrokkeling, van de scherpe tegenstellingen op het snijvlak. Als we erin slagen een sfeer van respect voor de ander als mens te scheppen, is de kans veel groter dat moslims zich minder in hun getto’s opsluiten, en meer willen samenleven. Dat is trouwens iets dat we dan zelf ook moeten willen.

  12. Je bestrijd Wilders uitspraak ‘geen gematigde islam’ door te stellen dat er veel gematigde moslims zijn. Tja..

    Ik denk dat je slim genoeg bent om precies te weten dat dat als een tang op een varken slaat.

    De vraag is dan, waarom doe je dat?

    Ik denk dat ik het weet, je wilt je lezerspubliek vergroten door kritiek op Wilders te faken.

    Misschien heb je gelijk, er zijn veel mensen die dat nodig hebben, “Ik stem natuurlijk niet op hem, maar er zit wel wat in … “.

    Mij best allemaal. Ik ben al lang blij dat er een politicus is die simpelweg zegt waar het op staat. Dat daarmee het publieke debat wordt opgerekt voor de mindere goden om hun ding te doen en zo een centje uit de ruif mee te pakken, prima.

    Maar ik heb je door, en ik neem het je kwalijk dat je Wilders onrecht aandoet.

Leave a Reply