Een extraparlementair kabinet is nog niet zo’n gek idee

Henk Kamp in Buitenhof 28 augustus 2021

Oud-minister Henk Kamp hield twee weken geleden in Buitenhof een pleidooi voor een extraparlementair kabinet. Dat is een regering zonder uitgebreid regeerakkoord waarbij de fracties zich a priori niet binden aan de afspraken. In het interbellum was dit vrijwel de algehele praktijk. Een dergelijk kabinet hoeft niet per definitie een minderheidskabinet te zijn. Vreemd genoeg is deze optie tijdens het formatiedebat niet meer aan de orde gekomen. Informateur Hamer spreekt over een minderheidskabinet met bouwstenen voor een regeerakkoord waarbij de fracties zich binden en de Kamer heeft die opdracht ook meegegeven aan de nieuwe informateur Remkes. Dat is betreurenswaardig want een extraparlementair kabinet, waarbij fracties dus niet gebonden zijn, heeft misschien meer kans van slagen.

Continue reading

Geweldenaren van onze tijd

De term geweldenaar is verbonden aan de Nederlandse staatsman Abraham Kuyper. Hij stichtte immers niet alleen een eigen politieke partij maar ook een universiteit en een krant. Geen van de latere premiers heeft deze daadkracht kunnen evenaren. Toch heeft elke tijd zijn eigen geweldenaren. Zij lijken echter tegenwoordig niet meer in hoofdsteden te zitten maar, curieus genoeg, in Brussel. Wat het duo Frans Timmermans en Diederik Samsom de afgelopen jaren in Brussel aan plannen hebben uitgewerkt grenst aan het ongelofelijke. Het is nog maar de vraag of die plannen ongeschonden door de komende jarenlange onderhandelingen komen maar alleen al de poging kan met een gerust hart heroïsch genoemd worden.

Continue reading

Het gelijk van Johan Witteveen

We schrijven 12 november 2012. De wereld bevindt zich in een diepe crisis. In het Wassenaarse Kasteel de Wittenburg vindt er een bijeenkomst plaats van oud-bewindslieden. Oud-minister van Financiën en gerenommeerd econoom Johan Witteveen vraagt aan de aanwezige premier Mark Rutte waarom hij kiest voor bezuinigingen en lastenverzwaringen terwijl dit de crisis alleen maar verergert. Waarom maakt U dezelfde fout als uw voorgangers in de jaren dertig? Rutte antwoordde: “Het zal best meevallen en we moeten er toch mee doorgaan.” Witteveen was geschokt. Rutte gaf geen enkel argument ter verdediging van zijn beleid. ‘Dit is toch geen niveau’, hoorden de aanwezigen hem mompelen.

Continue reading

De Schaduwzijden van Directe Democratie

Na zeven jaar onderhandelen heeft Zwitserland eenzijdig een einde gemaakt aan de onderhandelingen met de EU over de regels voor de toegang tot de interne markt. Voormalig minister Ronald Plasterk (OCW en BIZA) legt de schuld eenzijdig bij de EU. ‘EU wil welvaart Zwitserland slopen’ schreef hij in zijn column in de Telegraaf van 27 mei 2021. En er volgen nog meer boze woorden: ‘Wat Brusselse politici doen is strijden voor het belangrijk maken van hun positie en dus van de EU als institutie’. Heeft Plasterk gelijk?

Continue reading

Wie komt er nog op voor de Palestijnen?

Israël is al twee jaar onbestuurbaar. Zelfs na vier verkiezingen slaagde Bibi Netanyahu er niet in om een rechtse coalitie te vormen die gesteund wordt door een parlementaire meerderheid. En toen gebeurde er iets waar zowel Netanyahu als Hamas zenuwachtig van werden. Israëlische politici begonnen namelijk de mogelijkheden te verkennen om een nationale coalitie te vormen zonder de Likoed partij van Netanyahu. Onder het leiderschap van de seculiere centrum politicus Yair Lapid en de religieus rechtse politicus Naftali Bennett werd er voor het eerst in de Israëlische geschiedenis getracht een kabinet van nationale eenheid te vormen die niet alleen zou bestaan uit Israëlische joden maar ook uit Israëlische Arabische islamisten. Een politieke doorbraak van jewelste.

Continue reading

Over Keynes, oorlog en pandemie

De geschiedenis herhaalt zich zelden maar rijmt soms wel. Zo moet ik door de pandemie steeds vaker denken aan de Britse econoom John Maynard Keynes. Deze beroemde Brit waarschuwde na de Eerste Wereldoorlog dat de landen die hoge herstelbetalingen van Duitsland opeisten in hun eigen voet schoten. Indien Duitsland immers aan de bedelstaf werd gebracht zou het niet meer in staat zijn om de producten en diensten van andere Europese landen te kopen waardoor zij ook zouden verarmen. Tijdens onze huidige pandemie speelt een soortgelijk probleem. De pandemie heeft in het Zuiden van de EU immers veel meer schade aangericht dan in het Noorden. Tegelijkertijd heeft het Zuiden door de hogere schulden minder financiële ruimte om de gezondheidscrisis te bestrijden. Indien nu het Noorden het Zuiden niet helpt zal de onderlinge handel slinken waar iedereen slechter van wordt. Gelukkig hebben wij tegenwoordig het EU Corona herstelfonds en Keynes zou het concept gelijk hebben omarmd.

Continue reading

Het Verleden als Wapen

‘De geschiedenis is als een echoput wie haar aanroept krijgt zijn eigen mening als antwoord terug’, schreef de grote historicus Ernst Kossmann 4 decennia geleden. De geschiedenis is immers zo rijk dat men voor veel opvattingen argumenten in het verleden kan vinden. Geschiedschrijving is met andere woorden een debat zonder einde maar dat betekent niet dat men zich geheel kan loszingen van historische feiten. Dat laatste gebeurt echter soms wel als politici historische argumenten gebruiken om hun politieke programma te onderbouwen. Zo probeerde het PVV-kamerlid Martin Bosma enige jaren geleden om zijn aanval op de multiculturele samenleving kracht bij te zetten met een eenzijdige interpretatie van de geschiedenis van Zuid-Afrika. Onlangs kondigde zijn collega van Forum voor Democratie, Thierry Baudet, eveneens aan in de Zuid-Afrikaanse geschiedenis te gaan shoppen en een recht op terugkeer van witte Afrikanen te bepleiten.

Continue reading