Schuldkwijtschelding is het minste kwaad

In het debat over een mogelijk Grexit hebben de noordelijke landen een harde lijn gekozen. Indien de Grieken zich niet aan het hervormingsprogramma houden dan verdienen zij ook geen steun meer hetgeen feitelijk neerkomt op een Grexit. Toch hebben de Noordelijke landen uiteindelijk geaccepteerd dat de voorwaarden voor de terugbetaling van de Griekse schuld worden versoepeld op voorwaarde dat het hervormingsprogramma wordt doorgezet. Om historische en geopolitieke redenen was dat uiteindelijk een wijs besluit.

De argumenten om geen genoegen te nemen met het eenzijdige Griekse besluit om zich te onttrekken aan het hervormingsprogramma zijn sterk. Waarom zou Athene nog steun moeten ontvangen als het niet bereid is om te hervormen? Waarom zouden de overige Zuidelijke landen die zich minder rebels gedragen als Griekenland doorgaan met hervormingen indien de EU Athene tegemoet komt? Waarom zouden de Europese burgers in de Noordelijke landen de euro nog langer steunen indien Athene de regels niet meer accepteert?

Druk om te blijven hervormen is cruciaal omdat de historische ontwikkelingsgang van Griekenland hervormingen belemmeren. In Griekenland heeft de socioloog Max Weber nooit een kans gehad. Weber benadrukte dat een moderne staat niet kan functioneren zonder een onafhankelijk, professioneel en betrouwbaar ambtenarenapparaat. In West-Europa lukte dat.

In Griekenland is er echter geen sterke staat en zijn de ambtenaren het speeltje van politici. Het gevolg is dat een baan als ambtenaar een beloning wordt voor politieke loyaliteit. In een dergelijk  cliëntelistisch systeem tiert corruptie welig. Belastingambtenaren maakten gewoon dealtjes met belastingplichtigen. Niet alleen bij de rijken maar in alle lagen van de bevolking wordt er nauwelijks belasting betaald.

Het is prachtig dat de nieuwe Griekse regering nu belooft om de rijken aan te pakken en belasting te laten betalen maar dat is slechts een deel van de oplossing. De eenzijdige beslissing van de nieuwe regering om weer veel ambtenaren aan te nemen en de arbeidsmarkt niet te liberaliseren zijn in strijd met het hervormingsprogramma en eigenlijk een terugkeer naar de oude orde.

De transitie van een cliëntelistische naar een Weberiaanse orde roept verzet op van gevestigde belangen en destabiliseert. Er moet dus echt druk op de Grieken blijven om door te gaan met hervormingen.

Schuldkwijtschelding is wel verdedigbaar. De Noordelijke steun aan Griekenland is vooral bij onze eigen banken terecht is gekomen en nauwelijks bij de Griekse burgers. De bezuinigingen hebben een enorme impact gehad. De werkloosheid is torenhoog, veel Grieken kunnen hun rekeningen niet meer betalen en aangezien er geen ruimte is voor investeringen ontbreekt ook elk perspectief. De Griekse staatsschuld is zo groot dat iedereen weet dat kwijtschelding onvermijdelijk is. De economische geschiedenis leert ons immers dat er in dergelijke situaties uiteindelijk altijd schuldkwijtschelding plaats vindt.

Schuldenkwijtschelding is eveneens noodzakelijk omdat de Amerikanen gelijk hebben dat de EU om geopolitieke redenen een Grexit niet kan veroorloven. Een Grexit zal de invloed van Rusland versterken en maakt daardoor de NAVO instabieler. De VS weet dat en vraagt daarom aan de EU om Athene binnenboord te houden.

Poetin hoopt op een Grexit waardoor hij Athene een lening kan geven en in ruil daarvoor misschien wel een mediterrane haven zal willen huren. Turkije zal zich daar fel tegen verzetten. Turkije is al een onbetrouwbare NAVO partner als Griekenland dat ook wordt valt de NAVO misschien wel uit elkaar.

Rusland kan Athene ook paaien met een gasdeal. Nu de Southstream gaspijplijn, die zou lopen van Rusland via Bulgarije naar Europa, niet doorgaat en via Turkije gaat lopen kan Griekenland misschien ook participeren.

Niet alleen Rusland maar ook China koopt steeds meer invloed in Zuid-Europa. Delen van de haven Piraeus zijn al in handen van China als sluitstuk van de nieuwe zijderoute.

Griekenland vormt niet alleen een brug tussen Europa en Azië maar ook met Afrika. Het land worstelt met een enorme vluchtelingenstroom. Een Grexit zal ook hier de capaciteit om de stroom in te dammen verminderen.

Grexit maakt de problemen waarmee de EU worstelt alleen maar groter. Als de Grieken echter niet willen hervormen dan zal de EU daarmee moeten leren leven.

One thought on “Schuldkwijtschelding is het minste kwaad

  1. Ha aj. Niet zo bang zijn. Een kleinere eu is ook weer krachtiger. Gr

Leave a Reply