China revisited

Waarom werd het Westen rijk en deed China het veel slechter in de afgelopen 500 jaar? Natuurlijk de Chinezen hadden last van een Mandarijn die handel op religieze gronden verbood en de handelsschepen in de 15e eeuw terugriep. Chinese ontdekkingsreizigers hadden reeds Zuid-Afrika bereikt! Lees Landes er maar op na. Maar het volledige antwoord is denk ik: het kapitalisme, de wetenschappelijke methode, een juridisch en politiek systeem dat eigendomsrechten en individuele vrijheid beschermt, het traditionele imperialisme, de consumptiemaatschappij en een arbeidsethiek en kapitaalaccumulatie als doelen in zich zelf.

China heeft de eerste twee elementen overgenomen en werkt nu aan imperialisme, consumptie en arbeidsethos. Alleen de Westerse rechtsstaat en politiek blijft achter in het eenpartijstelsel van de Volksrepubliek. De grote vraag is natuurlijk of  China de opgaande lijn kan vasthouden zonder democratisering.

Wij kennen voldoende autoritaire staten met hoge groei. Wat dacht U van Singapore? Het is dus maar de vraag of democratisering nodig is voor meer groei. Aan de andere kant zou men wel kunnen stellen dat het huidige regime groei moet blijven leveren om democratisering succesvol tegen te blijven gaan.

Misschien is de toekomst aan illiberal democracies, de term is van Fareed Zakaria. Dat zijn landen waar wel verkiezingen worden gehouden maar sterke instituties afwezig zijn waardoor het regime veel macht bezit. Als dat het geval zou zijn, ik hoop het niet, dan wordt het nog een nare eeuw.

Aan de andere kant bestaat er voor het kapitalisme geen betere inbedding dan een democratie. Alleen in een democratische rechtsstaat kunnen ondernemers met elkaar op gelijke voet concurreren. En alleen dan zijn de zegeningen voor de consumenten het grootst. In dat geval moet de staat wel een krachtige anti-kartel politiek voeren. En dat is in de VS nog steeds beter geregeld dan bij ons.

Leave a Reply