Beste Vincent,

Nou dat was me het dagje wel. Een chauffeur van een kraanwagen meende zijn rollend materieel tegen de vangrail te moeten zetten op de A9, resultaat 2 uur file naar Nova. Maar goed ik had het kunnen weten, ik reis dit jaar door het hele land met mijn lezingen en ben inmiddels een expert in files geworden. In de VS kan je voor 10.000 dollar light weight vliegtuigjes kopen met een volkswagenmotor. Dat lijkt me wel wat. Hoewel het me wel lastig lijkt om in de lucht een kapotte V-snaar te vervangen. Maar dat terzijde.

Het grote Eenvandaag debat was interessant. Allereerst mijn complimenten voor Eenvandaag. Het debat was goed georganiseerd en de politieke leiders lieten elkaar uitspreken. Dat is al heel wat.

Ik vond Wilders niet sterk. Hij heeft er kennelijk voor gekozen om alle oude verhalen te recyclen. Dat mag, maar is niet erg verassend. Ik blijf humor en zelfrelativering missen. Wilders heeft iets verbetens. Fortuyn deed die debatten echt veel beter. Toch zal het me niet verbazen als hij toch in staat zal zijn om een goede verkiezingsuitslag te behalen. Ik geloof wel in de theorie van de gordijnbonus. Mensen durven niet altijd te vertellen dat zij op de PVV gaan stemmen. In de privacy van het stemhokje is dat kruisje echter gauw gezet. En niemand die het ziet.

Ik heb ook bewondering voor de premier. Hij heeft de wind fors tegen maar blijft keihard campaignen. Karakter kan hem niet worden ontzegd. Zijn partij heeft de moed al opgegeven maar de voorman vecht gewoon door. Klasse!

Roemer deed het goed maar was wel wat fletser dan bij de RTL debatten waar hij echt snedig uit de hoek kwam. Femke was heel goed, beter dan bij de RTL debatten. Rutte was ook heel goed. Hij had het nadeel dat iedereen hem aanviel. Zijn ideologische positie is lastig omdat hij met zijn hervormingsagenda van alle andere partijen kritiek krijgt. Het is het eeuwige nadeel van de eenzame positie. Ik weet er als voormalig OS woordvoerder alles van. Er is moed voor nodig. En dat heeft Rutte. Ik hoop dat hij zijn voorsprong weet te verzilveren morgen.

En dan komen we bij Cohen. Ik maak me grote zorgen om de PVDA. Niet omdat Cohen af en toe hakkelt en zijn lesje lijkt op te dreunen. Soms lijkt het net of hij zijn harde schijf zit te lezen en dan af en toe een verkeerd woord kiest dat vervolgens na een paar seconden wordt gecorrigeerd. Dat zijn allemaal fouten die de Nederlandse kiezer waarschijnlijk niet veel kan schelen. Nederlanders kiezen voor de underdog en houden niet van gladde jongens of meisjes die voortdurend de ene slogan na de andere debiteren. Hoe anders is dat in het Verenigd Koninkrijk of Frankrijk! Heldring schreef al 20 jaar geleden dat in de Nederlandse politieke cultuur mensen zielig mogen zijn.

Nee dat is het probleem niet. Ook niet dat hij te weinig ervaring heeft. De nieuwe vreemdelingenwet heeft hij vakkundig de Kamer door geloodst, dus de man die kan echt wel wat.

Nee, wat me dwars zit is het volgende. De sociaal democratie in ons land is een belangrijke politieke stroming. Mensen als Lieftinck en Drees heb ik altijd bewonderd. Het waren sociaal democraten die heel goed in staat waren om de hand op de knip te houden. Zij hebben bovendien een belangrijke bijdrage geleverd aan de wederopbouw van ons land nadat de Nazi barbarij een halt was toegeroepen. Natuurlijk, Nieuw Links en Den Uyl waren een ramp maar Kok heeft daarna laten zien dat de geest van de zuinigheid van Drees niet helemaal vergeten was. Kok had ook de moed om toe te geven dat de ideologische veren van de sociaal democratie irrelevant was geworden.

Ik heb lange tijd gehoopt dat Bos diezelfde weg aan het bewandelen was. Tot mijn ontzetting heb ik moeten vaststellen dat hij in zijn laatste lezingen weer met de oude ideologische veren ging pronken. De hemel beware ons: Den Uyl revisited! En dat in een tijd waarin wij de diepste economische crisis beleven sinds de jaren dertig van de vorige eeuw. Den Uyl had nog de beschikking over hoge aardgasinkomsten en een relatief lage staatsschuld. Slochteren is echter niet eeuwig en de staatschuld is nu geëxplodeerd.

Terwijl Cameron en Merkel de noodzaak zien om vele miljarden op korte termijn te gaan bezuinigen kiest Cohen voor een zachte aanpak. Koopkrachtbehoud en de weigering om de arbeidsmarkt te flexibiliseren gaat echter ten koste van de staatsschuld. De rentebetaling daarvan vreet vervolgens alle solidariteit weg. Hoe kortzichtig kan men zijn?

De PVDA maakt twee cruciale fouten. De eerste fout is dat de arbeider niet meer bestaat. Mensen met betrekkelijk lage inkomens voelen zich onderdeel van een middenklasse die zich traditioneel meer interesseert voor belastingverlaging dan herverdeling. Het is niet voor niets dat de VVD bij deze groepen zo goed scoort. De VVD is de ware partij van de arbeid geworden.

Het tweede probleem heeft te maken met het managen van verwachtingen. De belofte van Cohen om niet te hard te bezuinigen en de koopkracht te behouden zal hij tijdens de kabinetsformatie niet gemakkelijk kunnen loslaten. En als hij dat wel doet en toch gaat regeren en door de crisis keiharde maatregelen moet nemen zal hij door alle gebroken beloftes het draagvlak ontberen voor hervormingen. De PVDA zit in een loose loose situatie. Als zij verliest bewijst dat het failliet van de campagne strategie. Als zij wint en gaat regeren staat het Malieveld vol. Ik vrees dat Drees zich heeft omgedraaid in zijn graf.