Euroblog 19 december 2011: Is er een alternatief voor deflatie?

In alle corridors of power (en daarbuiten) woedt er een intens debat over de Eurocrisis. Er zijn twee scholen. Keynesianen betogen dat de ECB de sluizen open moet zetten en het EFSF snel vergroot moet worden en dan komt alles goed. Aanbodeconomen menen dat bezuinigingen en structurele hervormingen de oplossing zijn. Wie heeft er gelijk?

Menig Angelsaksisch econoom, maar ook menig Nederlands of Frans econoom gruwt van deflatie. Europa moet niet denken dat als iedereen gaat bezuinigen er ooit nog sprake zal zijn van groei. Het echte probleem is de zwakke concurrentiekracht in de Zuidelijke lidstaten en om dat probleem op te lossen zijn toch echt investeringen nodig en zal het Noorden meer produkten van het Zuiden moeten gaan kopen. Roemer pleiten in Buitenhof zelfs voor het afschaffen van de loonmatiging in Nederland.

De aanbodeconomen gesteund door de ECB en de Nederlandse en Duitse regering geloven niet dat men een schuldencrisis kan oplossen door nog meer schulden te gaan maken. Zij bepleiten bezuinigingen en structurele hervormingen zoals de flexibilisering van de arbeidsmarkt.

Wie heeft er gelijk? Alle twee hebben een beetje gelijk zegt Mario Draghi in een interview in de FT.

Het grote probleem in Europa is dat er totaal geen vertrouwen meer bestaat in de obligaties van de Zuidelijke lidstaten. Vandaar de hoge rentepercentages. Wat zou men daaraan kunnen doen vraagt Draghi zich af:

1. Regeringen die grote schulden hebben gemaakt zullen daar wat aan moeten doen. Dit argument geldt dus niet voor Spanje en Ierland.

2. De EU zal begrotingsdicipline moeten opleggen. Daar is nu een begin mee gemaakt.

3. De markten zijn nu zo hysterisch dat er sprake is van overshooting. Dit probleem kan alleen worden opgelost met een brandgang (firewall). Het EFSF moet dus echt verhoogd worden

4. de crisis ligt aan tekort aan begrotingsdiscipline maar ook aan lage groei. Er zijn dus structurele maatregelen nodig om de groei te stimuleren

Vervolgens zegt Draghi dat er voor een onlogische volgorde is gekozen. Men had eerst een brandgang moeten maken, dan herkapitalisatie van de banken en dan pas private sector involvement. In de EU begon men over PSI te spreken omdat men burgers wilde geruststellen dat de banken ook zouden bloeden. Er was echter geen brandgang noch een herkapitalisatie van de banken waardoor PSI mislukte en de kosten voor het onderhouden van de sovereign debt (staatsschuld) alleen maar stegen.

Maar wie heeft er nu gelijk de Keynesianen of de aanbodeconomen?

Draghi meent beide. De Keynesianen hebben gelijk dat er groei en concurrentiekracht nodig is om banen te creƫren. Maar zegt hij, begrotingsdiscipline en groei/concurrentiekrachtversterking hoeven elkaar niet uit te sluiten. Natuurlijk op de korte termijn verergeren bezuinigingen de lage groei of zelfs krimp. Daar kan je echter wel wat aan doen:

1. meer begrotingsdiscipline leidt op termijn tot lagere rente, dat is gunstig

2. structurele hervormingen hoeven geen geld te kosten maar leveren die wel op.

3. begrotingsdiscipline afgedwongen door de EU zal het marktvertrouwen versterken.

Draghi betoogt dus dat er geen free lunch bestaat en dat wij door de zure appel heen zullen moeten bijten. Ik denk dat zijn analyse hout snijdt maar ik stel wel vast dat structurele hervormingen dan misschien wel geen geld kosten maar wel heel veel politiek kapitaal vereisen. Zijn de leiders in de Zuidelijke lidstaten in staat om nu wel arbeidsmarkten en produktmarkten te hervormen, onrendabele staatsbedrijven te privatiseren en pensioenen te hervormen? It is a big If, zeggen de Britten en hun houding in de EU verraadt dat zij er niet in geloven. We zullen zien.


 

Leave a Reply