Brief aan Vincent Bijlo 10 mei 2010

Beste Vincent,

De redactie van Nu.nl weet wel een tijdstip uit te kiezen waarop wij onze briefwisseling van drie jaar geleden gaan voortzetten. Hemeltje lief, de Griekse crisis heeft zich nu verdiept tot een Europese crisis. Op het moment dat ik dit stukje tik, zondagmorgen om kwart over 2, hopen de Europese Ministers van Financien maatregelen te hebben genomen die de beurzen tot bedaren krijgen. We zullen zien of dat zal lukken.

Voor dat ik je mijn eigen analyse geef van de monetaire crisis, voor wat het waard is, moet ik je iets opbiechten. Ik heb tussen 1989 en 1992 veelvuldig geschreven over de EMU, en laat ik maar eerlijk zijn, ik was daar zeer sceptisch over. Ik was van mening dat een EMU alleen zou kunnen overleven indien het gepaard zou gaan met een politieke unie. In een dergelijke unie zou er niet alleen monetair worden samengewerkt in de vorm van een gemeenschappelijke munt maar zou ook het begrotingsbeleid en zelfs het loonbeleid worden gecoördineerd.

Die politieke unie is er niet gekomen. En, het moet gezegd, de Euro zone heeft het lang relatief goed gedaan. De Duitse eenwording gaf de Fransen de kans om de Duitsers een gemeenschappelijke munt af te troggelen  waardoor het vermaledijde Duitse rentedictaat onder het EMS werd uitgeschakeld. De transactiekosten namen af en de EMU beschermde ons aardig tegen al te wilde fluctuaties tijdens crises. Ook nam de waarde van de Euro gestaag toe t.o.v. de dollar.

Wel was er een hoop gemarchandeer. Parijs slaagde er in 1997 in om het woordje groei toe te voegen aan het stabiliteitspact. Dat woordje betekent niets anders dan dat groei belangrijker wordt dan zuinigheid. Begin 1999 mocht een land als Italië, een land dat op begrotingsgebied alles doet waar Ruding en Zalm wakker van liggen en nog veel meer, gewoon meedoen. En in 2001 volgde zelfs Griekenland, een land dat sedert Plato een aantal steken heeft laten vallen. Tot overmaat van ramp hebben in het najaar van 2003 Frankrijk en Duitsland besloten om de regels van het stabiliteitspact even niet toe te passen. Geen wonder dat Athene zijn kans gegrepen heeft.

En nu zitten we met de gebakken peren. De speculanten hebben vrij spel als de geloofwaardigheid van de Eurozone minimaal is. Nu zou het natuurlijk leuk zijn als ik hier, net als Wilders en Rita, een grote broek aan zou trekken en zou zeggen dat wij de Grieken moeten laten barsten. De waarheid is dat die keuze de Nederlandse belastingbetaler nog meer geld gaat kosten omdat onze banken en pensioenfondsen voor 12 miljard in Griekenland zitten. Dat geld zou nooit meer terug komen als we de Grieken laten barsten. Tegelijkertijd is het ook waar dat als we de Grieken wel helpen, zij worden beloond voor slecht gedrag. Het is niet goed uit te leggen waarom jij Vincent, als cabaretier keihard moet werken en veel belasting moet betalen dat vervolgens wordt doorgesluisd naar Grieken die al op hun 55 met pensioen gaan en van belasting betalen nog nooit hebben gehoord.

De Jager bevindt zich dus op het moment dat ik dit stukje tik in een lastig parket. Op de website van de International Herald Tribune lees ik dat hij de volgende oplossing heeft bedacht. Ik was bang dat hij bereid zou zijn geweest om de Europese Commissie de bevoegdheid te geven om enorm veel geld te lenen aan landen in nood. Dat is gelukkig niet gebeurd. De extra leningen aan landen in nood blijven plaats vinden op een bilaterale vrijwillige basis. De Jager heeft dus niet gekozen voor meer Europese integratie maar voor een nationale route. Dat lijkt me heel verstandig.

Zo kan Nederland allerlei keiharde eisen stellen aan bijvoorbeeld Griekenland. Het geld komt vrij in tranches en het IMF doet (hopelijk) de onderhandelingen. Met andere woorden als Athene geen werk maakt van hervormingen gaat het de bietenbrug op. Ik zou eigenlijk niet weten op welke andere wijze wij een betere kans zouden hebben om ons pensioengeld dat in Griekenland is belegd op termijn terug kunnen krijgen.

Zijn daar mee alle problemen opgelost? Nee verre van dat. In de eerste plaats moeten we nog maar afwachten hoe de markten reageren op deze oplossing. Als ik een belegger was zou ik toch even short gaan op de overheidsobligaties in Spanje en Portugal maar laat ik een cabaretier niet op een idee brengen.

In de tweede plaats heb ik niet het gevoel dat de Griekse demonstranten op de Acropolis helemaal staan te juichen bij de gedachte dat zij veel moeten inleveren terwijl de echte boeven nog steeds hun zwembaden, onbelast natuurlijk, hebben behouden. Ik denk dat daar nog wel wat bloed gaat vloeien met alle gevolgen voor de naleving van de afspraken die met Griekenland nu gemaakt worden.

In de derde  plaats is er nog altijd het Duitse Constitutionele Hof dat dit plan over een jaar zou kunnen afschieten. Maar goed, een jaar is een mensenleven in de politiek.

Overigens zijn er ook nog wel andere landen die zich achter de oren zouden kunnen krabben. Het Britse tekort is zo hoog dat Londen onlangs noodgedwongen de geldpers heeft laten draaien. De inflatie die daar het gevolg van is komt ook onze kant op. Een hung Parliament is bovendien erg onhandig indien men keihard wil gaan bezuinigen. Merkel is overigens ook haar meerderheid kwijt, daar komt ook ellende van.

En dan is er natuurlijk Amerika dat door zijn twin deficits zo ongeveer een wingewest is geworden van de Chinezen. En dan heb ik het nog niet eens gehad over de Japanse staatsschuld die zo groot is dat een normaal mens het niet meer kan bevatten.

Het lijkt me dus goed Vincent dat je Bunnik niet meer verlaat en via de telefoon al je euro’s omzet in Noorse kronen. Noorwegen is een krankzinnig rijk land dat laatst nog meer olie en gasvoorraden heeft ontdekt. Nee, het zijn de Vikingen waar ik al mijn kaarten op zet!

En geheel tot slot: het lijkt me duidelijk dat deze ongoing story de verkiezingen gaan beïnvloeden. De keuze is helder bij Rita, Wilders en Roemer krijg je je pensioengelden uit Griekenland niet meer terug. Bij Rutte en Balkenende heb je nog een kans. Bij Cohen, Halsema en Pechtold wordt de Europese Commissie wel heel erg machtig. Daar zouden zij nog eens rustig over moeten nadenken vind je niet?

Leave a Reply