Halo Arend Jan,

Ik zat op het moment van uitzending van Buitenhof in Amsterdam. Ik was jurylid bij een radioprogramma met verhalenvertellers. Wat is er eigenlijk mooier dan elkaar verhalen vertellen, in alle rust? Het kost niets, dus dat kan voor een liberaal geen bezwaar zijn, ja, tijd, tijd is geld, natuurlijk, maar tijd is ook onbetaalbaar. Dit is tegeltje 1!

Ik denk eigenlijk niet dat Buitenhof de free ride en de open doekjes op Cohen had kunnen voorspellen, men verwachtte er waarschijnlijk veel van, van de discussie, net als jij, je had overigens ook gewoon bij Skala even en tv kunnen huren, dat is goedkoper, dan kan je vaker naar concerten.

Een open doekje voor Cohen is als één zwaluw, hij maakt nog geen zomer, tegeltje 2!

Concerten, Arend Jan, zijn nu nog redelijk te betalen, voor een man zoals jij, met een niet al te hoog inkomen. Natuurlijk moet het Concertgebouworkest worden gesubsidieerd. Ook de discobezoeker betaalt daar aan mee. Want later, als hij uitgediscood is, gaat hij misschien, mocht hij niet volledig doof zijn, nog wel een keer naar het Concertgebouworkest.

Andersom werkt het ook. De Concertgebouwbezoeker betaalt ook mee aan talloze voorzieningen die de discobezoeker gebruikt en Concertgebouwbezoeker nooit, ik noem een controleur die checkt of de XTC in de disco voldoet aan de Voedsel en Warenwet. Dit wederzijdse steunen van elkaar noemt men, ik weet dat het voor de liberale medemens een woord is dat tot allergische reacties kan leiden, dit noemt men solidariteit. Solidariteit is de maïzena van onze cultuur. Pak aan, tegeltje 3!

Kunst en cultuur zijn voor een maatschappij van levensbelang. Ik zelf heb nog nooit een cent subsidie ontvangen van de staat, ik heb alleen ooit een keer 20.000 gulden gekregen van het Prins Bernhardfonds voor een busje om mijn decor in te vervoeren. Het was een heel goed busje, behalve dat het nog niet de helft van de snelheid haalde van Bernhard’s auto’s.

Maar er zijn zoveel kunstvormen, dans, toneel, jazz, klassieke muziek, zelfs avant-garde, die altijd gesubsidieerd zullen moeten blijven worden. Kunst is de stoffering van het kale huis van de calculerende burger, tegeltje 4!

Intellectuelen mogen zich tot op zeker hoogte afkeren van de economie, daar zijn het intellectuelen voor, ze hebben veel ruimte nodig, ieder zijn vak. Bovendien, een mooi gedicht, een mooi muziekstuk, een mooi schilderij hebben wel degelijk een positieve invloed op de prestaties van de werkende mens. Die invloed is alleen niet altijd becijferbaar.

Riemen heeft het, denk ik, met zijn verwijten aan Cohen, over de geest. Hij wil juist dat verkiezingsprogramma’s meer intellectueel prikkelen, wat kan daar op tegen zijn? We leven in een gevercijferiseerde cultuur, met als credo “meten is weten” maar we weten allemaal dat dat weten veel en veel meer is dan meten. De economie mag nooit worden veronachtzaamd, niet dat nou het hele Nazisme daaruit te verklaren is, maar het mag niet. Maar kunst ook niet, en dat gebeurt in toenemende mate. Ik denk dat er maar zo’n 0,8% van de tijd op radio en tv over kunst wordt gespreken, de rest gaat op aan economie.

Het mecenaat is wat mij betreft een mix van staat en markt, zoals het nu bij ons al is, de budgetten zijn al lang niet meer wat ze vroeger waren. En als je het hebt over subsidieverslaving van gezelschappen moet je echt met concrete voorbeelden komen.

Ja, natuurlijk wordt er ook gepield met subsidie, gepiept en gekraakt, en onbegrijpelijk geneuzeld, maar zelfs dat is nodig.

Okee, Europa. De gemeenschappelijke markt juich ik uiteraard toe, dat zal Riemen ook doen. En als Riemen Cohen verwijt niet meer te strijden voor de VS van Europa, zegt hij dat vanuit een idealistisch motief. Het ideaal is ver weg, we zijn er nog lang niet aan toe, maar ik had het zelf toch ook graag ergens teruggezien.

Denkers en uitvoerders hebben elkaar nodig Arend Jan, om elkaar te scherpen. Pragmatisme en opportunisme alleen kunnen nooit onze leidraad zijn. Een gezonde geest moet af en toe dromen, anders wordt hij gek. Tegeltjes genoeg?

Ik praat over dit alles nog graag een keer met je door, na een mooi concert, met een glas wijn, goed? Groet, Vincent.