De Autocratische Verleiding

Het zou zomaar kunnen dat Donald Trump in 2024 weer president van de Verenigde Staten wordt. Republikeinen doen er immers alles aan om het lastiger te maken voor minderheden om te stemmen. Zij hebben het bovendien in veel staten voor elkaar gekregen dat het deelstaatparlement uiteindelijk beslist over de geldigheid van een betwiste verkiezingsuitslag. Dat betekent dat een verkiezingsoverwinning kan worden geclaimd terwijl dit niet het geval hoeft te zijn. Dat is nogal wat. Als dit scenario zich inderdaad ontvouwt, stelt de Amerikaanse schrijver Robert Kagan in de Washington Post van 23 september 2021, wordt de Amerikaanse democratie in november 2024 de nek omgedraaid. Die ontwikkeling zal gevolgen hebben voor de veerkracht van democratieën elders in de wereld.

Continue reading

Hoezo Moreel Zuiver?

Moraal is een weerbarstig beest. Het streven naar het goede baart soms het slechte en vice versa. Dat is nog geen reden om voor het slechte te kiezen maar het zet wel aan tot bescheidenheid zou je denken. Ons land barst echter van de moraalridders. Voordat je het weet worden je nieren geproefd en valt de term morele zuiverheid. Sigrid Kaag gebruikte die term ook toen zij vorige week opstapte terwijl een motie van afkeuring daar helemaal niet om vraagt. Hele volksstammen bejubelden haar o zo zuivere moraal.

Continue reading

Een extraparlementair kabinet is nog niet zo’n gek idee

Henk Kamp in Buitenhof 28 augustus 2021

Oud-minister Henk Kamp hield twee weken geleden in Buitenhof een pleidooi voor een extraparlementair kabinet. Dat is een regering zonder uitgebreid regeerakkoord waarbij de fracties zich a priori niet binden aan de afspraken. In het interbellum was dit vrijwel de algehele praktijk. Een dergelijk kabinet hoeft niet per definitie een minderheidskabinet te zijn. Vreemd genoeg is deze optie tijdens het formatiedebat niet meer aan de orde gekomen. Informateur Hamer spreekt over een minderheidskabinet met bouwstenen voor een regeerakkoord waarbij de fracties zich binden en de Kamer heeft die opdracht ook meegegeven aan de nieuwe informateur Remkes. Dat is betreurenswaardig want een extraparlementair kabinet, waarbij fracties dus niet gebonden zijn, heeft misschien meer kans van slagen.

Continue reading

Geweldenaren van onze tijd

De term geweldenaar is verbonden aan de Nederlandse staatsman Abraham Kuyper. Hij stichtte immers niet alleen een eigen politieke partij maar ook een universiteit en een krant. Geen van de latere premiers heeft deze daadkracht kunnen evenaren. Toch heeft elke tijd zijn eigen geweldenaren. Zij lijken echter tegenwoordig niet meer in hoofdsteden te zitten maar, curieus genoeg, in Brussel. Wat het duo Frans Timmermans en Diederik Samsom de afgelopen jaren in Brussel aan plannen hebben uitgewerkt grenst aan het ongelofelijke. Het is nog maar de vraag of die plannen ongeschonden door de komende jarenlange onderhandelingen komen maar alleen al de poging kan met een gerust hart heroïsch genoemd worden.

Continue reading

Het gelijk van Johan Witteveen

We schrijven 12 november 2012. De wereld bevindt zich in een diepe crisis. In het Wassenaarse Kasteel de Wittenburg vindt er een bijeenkomst plaats van oud-bewindslieden. Oud-minister van Financiën en gerenommeerd econoom Johan Witteveen vraagt aan de aanwezige premier Mark Rutte waarom hij kiest voor bezuinigingen en lastenverzwaringen terwijl dit de crisis alleen maar verergert. Waarom maakt U dezelfde fout als uw voorgangers in de jaren dertig? Rutte antwoordde: “Het zal best meevallen en we moeten er toch mee doorgaan.” Witteveen was geschokt. Rutte gaf geen enkel argument ter verdediging van zijn beleid. ‘Dit is toch geen niveau’, hoorden de aanwezigen hem mompelen.

Continue reading

De Schaduwzijden van Directe Democratie

Na zeven jaar onderhandelen heeft Zwitserland eenzijdig een einde gemaakt aan de onderhandelingen met de EU over de regels voor de toegang tot de interne markt. Voormalig minister Ronald Plasterk (OCW en BIZA) legt de schuld eenzijdig bij de EU. ‘EU wil welvaart Zwitserland slopen’ schreef hij in zijn column in de Telegraaf van 27 mei 2021. En er volgen nog meer boze woorden: ‘Wat Brusselse politici doen is strijden voor het belangrijk maken van hun positie en dus van de EU als institutie’. Heeft Plasterk gelijk?

Continue reading

Wie komt er nog op voor de Palestijnen?

Israël is al twee jaar onbestuurbaar. Zelfs na vier verkiezingen slaagde Bibi Netanyahu er niet in om een rechtse coalitie te vormen die gesteund wordt door een parlementaire meerderheid. En toen gebeurde er iets waar zowel Netanyahu als Hamas zenuwachtig van werden. Israëlische politici begonnen namelijk de mogelijkheden te verkennen om een nationale coalitie te vormen zonder de Likoed partij van Netanyahu. Onder het leiderschap van de seculiere centrum politicus Yair Lapid en de religieus rechtse politicus Naftali Bennett werd er voor het eerst in de Israëlische geschiedenis getracht een kabinet van nationale eenheid te vormen die niet alleen zou bestaan uit Israëlische joden maar ook uit Israëlische Arabische islamisten. Een politieke doorbraak van jewelste.

Continue reading

Het Verleden als Wapen

‘De geschiedenis is als een echoput wie haar aanroept krijgt zijn eigen mening als antwoord terug’, schreef de grote historicus Ernst Kossmann 4 decennia geleden. De geschiedenis is immers zo rijk dat men voor veel opvattingen argumenten in het verleden kan vinden. Geschiedschrijving is met andere woorden een debat zonder einde maar dat betekent niet dat men zich geheel kan loszingen van historische feiten. Dat laatste gebeurt echter soms wel als politici historische argumenten gebruiken om hun politieke programma te onderbouwen. Zo probeerde het PVV-kamerlid Martin Bosma enige jaren geleden om zijn aanval op de multiculturele samenleving kracht bij te zetten met een eenzijdige interpretatie van de geschiedenis van Zuid-Afrika. Onlangs kondigde zijn collega van Forum voor Democratie, Thierry Baudet, eveneens aan in de Zuid-Afrikaanse geschiedenis te gaan shoppen en een recht op terugkeer van witte Afrikanen te bepleiten.

Continue reading